Fitnat Durmuşoğlu fitnat.d@hotmail.com
14 yaşında matbaalarda çalışmaya başladı. Kadın Rotatif Kitap ve Matbaa İşçileri Birliğini kurdu, uzun süre ona başkanlık etti. Birliğin bu sektördeki karma sendikayla birleşmesinden sonra sendika başkanı oldu. Kadın matbaa işçilerinin çalışma saatlerinin düşürülmesi ve ücretlerinin yükseltilmesi, ülke çapında asgari ücrete kavuşması için mücadele verdi ve kazandı.
6 Ocak 1870 yılında Paula Auguste olarak Berlin’de doğdu. (Pauline Berlin, Pauline Filipin Thiede olarak da anılıyor.) Günümüz Kreuzberg Mehring Platz bölgesinde büyüdü. Babası marangozdu. Paula 14 yaşında matbaada yardımcı işçi olarak çalışmaya başladı. Görevi, rotatif makinelerine büyük boyutta kâğıt bırakmaktı. O yıllarda matbaada çalışma konusunda şunlar söyleniyordu: “16 yaşında bir kız makinede çalışmaya başlar ve altı yıl burada çalışırsa genellikle hasta olur.”
Paula’nın yaşamı üzerinde Berlin matbaa endüstrisinin önemli bir etkisi oldu. 19 yaşında Berlin Gräfekiez’de kendine ev tuttu. Aynı işyerinde çalışan dizgici Rudolf Fehlberg ile Ekim 1889 yılında evlendi. Birkaç hafta sonra ilk çocuğu Emma doğdu. Paula 1890 yılında Vereins der Arbeiterinnen an Buch- und Steindruck-Schnellpressen (Kadın Kitap ve Matbaa-Rotatif Basım İşçileri Birliğini) kurdu.
İkinci çocuğuna hamileyken, eşi Rudolf çalıştığı matbaadaki toksik maddelerden dolayı hastalandı ve 1891 yılında da yaşamını yitirdi. Eşinin ölümünden sonra yeniden Kreuzberg’e rotatif baskı işine geri döndü. Uzun süre yoksulluk içinde yaşayan Paula’nın bebeği sadece dört ay yaşayabildi. Kirasını ödeyebilmek için Chaussee Strasse’deki rutubetli bir binanın alt katına taşınmak zorunda kaldı.
1891 yılının Ekim ayından itibaren, kitap matbaacıları 9 saatlik iş günü için bir mücadele başlattılar. 14 Kasım’da 12 bin matbaacının katıldığı büyük bir greve gidildi. Fakat Alman Devleti, sendikanın yardım fonlarını ele geçirdi ve bu nedenle dayanışmaya rağmen grev 1892 yılının Ocak ayında başarısızlıkla sonuçlandı.
Grevlere önderlik etti
Berlin Matbaa İşçileri Derneği’nin rotatif basım konusunda yaptığı yeni başlangıç, Paula için de bir başlangıç oldu. Paula 22 yaşındayken, Berlin’deki yardımcı matbaa işçilerinden oluşan bir sendikaya katıldı. Paula, işten sonra geceleri saatlerce oturarak el yazısıyla meslektaşlarını toplantılara çağırmak için davetiyeler, çağrılar hazırlıyordu. Bu çağrılar sendika yönetim kurulu üyeleri tarafından işçilere dağıtılıyordu. Birkaç hafta sonra, 4 Mart 1892 yılında yönetim kurulu üyeliğine seçildi, 1894 yılında Berlin yardımcı kadın matbaa işçilerinin başkanı oldu.
1896 yılında, Alman Kitap Matbaacıları Birliğinin önderlik ettiği bir büyük grev daha örgütlendi. Talepler ücretlerin yükseltilmesi ve çalışma saatlerinin düşürülmesiydi. Paula greve ilişkin, “Şimdi basımevinden basımevine bir mücadele başladı, bir matbaa yöneticisi mücadeleye dayanamayıp onay verirse, iyiydi, vermezse çalışmak zorundaydılar. Mücadelenin sonunda haftalık ücretlerin 1,5-3 Mark arttığı görüldü. Sonunda yardımcı kadın işçiler de kazandılar” diye söz etti. Matbaa işçileri arasında da 9 saatlik iş günü uygulamasına geçildi.
1898 yılında Paula, Kadın Rotatif Kitap ve Matbaa İşçileri Sendikası’nı, Verband der Buch- und Steindruckerei-Hilfsarbeiter und -Arbeiterinnen Deutschlands (Alman Yardımcı Kitap ve Taş Basım Matbaa İşçileri Sendikası) ile birleştirdi. 1898’de 1279 üyeye sahip sendika 1914 yılında üye sayısını katlayarak 15 bin 759’a ulaştı. Üyelerin 8 bin 438’ini kadınlar oluşturuyordu.
Paula, Alman İmparatorluğu sınırları içinde ilk kadın sendika başkanı oldu. Sendikanın merkezi Berlin’deydi ve 1895 yılından itibaren de sendika yanlısı Solidarität (dayanışma) gazetesinde redaktör olarak çalışmaya başladı. Sendikadaki bazı erkekler başlangıçta bir kadın tarafından yönetilmeye karşı çıktılar ama grev ve direnişlerdeki başarıları kısa sürede onun kabul görmesine neden oldu.
Sendikada kadınlar güçlendi
Sendika/dernek çalışmaları Paula’nın matbaa işçisi olarak kazandığından çok azını kazanmasına yol açıyordu. 1900 yılının Ekim ayında aile bütçesine katkıda bulunmak için başkanlıktan vazgeçmek zorunda kaldı. Garsonluk yapan ikinci eşi Wilhelm Thiede ile Berlin’in merkezinde bir restoran devraldı. Restoranla ev birbirine yakın olduğu için kızı Emma’ya da bakabiliyordu. Paula Thiede, işçi çocuklarının birbirlerine bakarak ya da yabancıların elinde büyümesinden üzüntü duyuyordu. Zorunlu nedenlerle başkanlıktan ayrılması, sendikanın üye sayısının düşmesine yol açtı. Bu arada bazı şubeler de dağıldı. Daha sonra ikna edilerek sendika başkanlığına geri dönmesi sağlandı. Sonraki yıllarda, üye sayısı 17 bine yükseldi ve sendika muazzam bir etki ve özgüven kazandı, kadınların konumu güçlendi.
Berlin’de yardımcı matbaa işçisi kadınlar için asgari ücret hayata geçirildi.
Yardımcı kadın işçiler hak elde etme mücadelesini tüm matbaalara yaydılar. Her matbaaya yayılan direniş karşısında işverenler 1906 yılında tüm yardımcı işçiler için Toplu İş Sözleşmesi (TİS) teklifinde bulundu. Artık çalışma koşulları, çalışma süreleri ve ücretlendirme ulusal düzeyde belirlenecekti.
Paula Thiede kadın hakları mücadelesinde de aktif rol aldı. Stuttgart’ta 1907 ve Kopenhag’daki 1910 yıllarında yapılan Uluslararası Sosyalist Kadın Konferansları’na katıldı. Kopenhag’da Paula ve Clara Zetkin’in de aralarında yer aldığı delegasyonun öncülüğünde, Uluslararası Kadınlar Günü ve kadınlara seçme ve seçilme hakkı talepleri kabul edildi. Matbaalarda işçilerin dergisi, “Dayanışma” da seçme seçilme hakkıyla ilgili yazılar yayımladı. Paula, “Bize insan haklarımızı verin, bize oy hakkı verin” diye yazıyordu.
Thiede 1917 yılında hastalandı. 3 Mart 1919 yılında hayata veda etmeden önce 1919 Alman federal seçimlerinde oy kullandı, bu ülkede kadınlar ilk kez oy kullanıyordu. Cenaze törenine yoğun katılım oldu. Genel grev, trafik engelleri, Berlin sokaklarındaki barikat mücadeleleri gibi zorluklara rağmen 8 Mart 1919 yılında Paula Thiede yoldaşlarının konuşmalarıyla Almanya’da Sosyalistler Mezarlığı’nda toprağa verildi. Mezarının üzerine onun mücadeleci yaşamını sembolize eden bir kılıç kondu.
Kaynak
Semra Yetiş- kadın savunması.org- dünyada ilk kadın sendika başkanı Paula Thiede
Ekmek ve gül.net-dünyanın ilk kadın sendika başkanı Paula Thiede
https://www.otekileringundemi.com/manset/dunyada-ilk-kadin-sendika-baskani-olan-paula-thiede
Merve Demirkıran-Dünyadaki İlk Kadın Sendika Başkanı: Paula Thiede – 25.06.2019- Tezkoopiş.org
Wikipedia
Paula Thiede aus Berlin – ver di de
Ver. di sendikası Publik dergisi
