Gebze’deki Smart Solar Fabrikası’nda işçiler, patronun yüzde 6 oranında zam dayatmasına ve gasp edilen haklarına karşı 22 Ekim’de greve çıktı. Tüm kazanılmış haklarının gasp edilen, çoğunluğunu kadınların oluşturduğu işçiler, insanca bir ücret talep ediyor ve ekliyor: “İşverenler bize teklif ettikleri maaşlarla bir ay yaşamayı denesin”
Uzun yıllar ütü ve yemek yaparak çocuklarını okutan Emine Kazanır, “Ütü görmek istemiyorum, bazen diyorum ki; bana ütü demeyin midem bulanıyor!” diyor. Yirmi yıldır çalışan Kazanır, ancak son iki senedir kazancını kendisi için harcamaya başladığını söylüyor…
Uluslararası Hür Sendikalar Konfederasyonu (ICFTU) 1963 yılında dört kıtadan gelen delegelerle bir kadın toplantısı yapıyor. Toplantıda ücret eşitliği ev işleri kadınların sendikalardaki temsili konuşulan konular arasında yer alıyor. Bugün hâlâ bunları konuşmaya devam ediyoruz.
Kendi dünyasının bütün ağırlığını omuzlarına yüklenmiş ama ‘gık” demeden, yılmadan yorulmadan çalışmış bir kadın var karşımda yine… Adı, Leyla Taş. Şu an bir gökdelende temizlik işçisi olan Taş, “Havalimanında çalışırken idrarını ortalık yere yapan sarhoş bir şovmeni uyarınca bana attığı tokatın acısını unutamam” diyor.
Zeynep Durgun gittiği hobi kurslarında meslek sahibi oldu. Bugün kendi küçük atölyesinde deri çantalar, cüzdanlar, tablet kılıfları, bilgisayar çantaları dikiyor… Yarın için güzel hayalleri var…
Batman’da bir iş merkezinin yedinci katında cam silerken düşen 25 yaşındaki Ayşe’nin ölüm haberini okumuştuk birkaç hafta önce. Ev işçileri her an ölüm tehlikesi ile yüz yüzeler. Riski görüp itiraz eden kadın işçiler ise iş bulamaz hale geliyor. Ev işçilerinin 4857 sayılı İş Kanunu kapsamına alınmasına yönelik mücadele eden İmece Ev İşçileri Sendikası’ndan Sultan Karasu, kendi deneyimlerini anlatıyor.
Ameliyat edilen hastaların üçer beşer adım attıkları hastane koridorları, koridorlarda turlarken tanışan kadınların dertleştikleri, ağrı/sızılarını azaltmak için birbirlerine tavsiyelerde bulundukları/destek oldukları sosyal mekanlara dönüşüyor. Hastanedeki tüm kadınların sabah rutinleri Müge Anlı’nın Tatlı Sert programını izlemek, geriye kalan zamanlarda ise çilekeş hayatlarında onları ameliyat masalarına taşıyan etmenleri paylaşmak. Liste başı koca şiddeti.
“AKP’nin ballandıra ballandıra pazarlayacağı esnek ve hibrit çalışma modellerinde en kârlı çıkacak kesim patronlar. Onlardan sonra erkekler. Kadınlarsa evde aynı anda patronlar ve erkekler tarafından sömürülecek.“
Politeknik Mühendis Mimar Şehir Plancıları Dayanışma Derneği geçtiğimiz günlerde asgari ücret konusunda hazırladığı araştırma raporunu sundu. Bu vesileyle, kadın mühendislerle kadınların ücretini, işyerinde yaşadıkları ayrımcılıkları, çözüm olanaklarını konuştuk.
“Ben 19 yaşındaydım, ilk defa işe girmiştim. Çoluk çocuk diyeceğimiz arkadaşlar vardı. En yaşlısı bendim diyebilirim. 13-14 yaşında çalışan kızlar vardı. Kimisi ablasının kimisi annesinin nüfus kağıdıyla işe girmişlerdi. Daha sonra bir hak tanındı. Herkes kendi gerçek kimliğiyle devam etti işe. Böylesi bayanlarla katıldık yürüyüşe. Asıl olarak 15-16 Haziran Yürüyüşü’nden sonra bilinç kazanmaya başladık.”
Nektarin işçisi Gülcan 32 yaşında ve 10 yaşından bu yana tarım işçisi olarak çalışıyor. Meyve toplamak için gece 03.00’da yollara düşüyor. Yevmiye usulü sigortasız, düşük ücretle her türlü riske açık bir iş bu. Hikayesini ondan dinliyoruz.
Bulaşık, çamaşır başta olmak üzere bütün ev işlerinden nefret ediyor. Hayatını kaynak yapmaya endekslemiş bir işçi o. Derya Yavuz’un, elindeki kaynak tabancasıyla, ‘kadın yapamaz’ algısına meydan okuyan bir duruşu var… Öyküsü film gibi…
“Emekli ücretleri taban ücretlere doğru çekildiği gibi cinsiyetler arası eşitsizlik yeterince dillendirilmese de emeklilik maaşlarının eşitsizliğinin nedenleri arasında. Geldiğimiz aşamada bu konularla ilgili talepler ve somut öneriler üretilip acilen gerekli adımlar atılmalı.”
Deprem bölgesinde konteyner kentlerde kimi ihtiyaçlar kısmen sağlanmış olsa da bazı ailelerin hâlâ birlikte yaşamak zorunda kalması, kadınların ev içi yükünü artıyor. Bu duruma ulaşım sorunu da eklenince kadınların ücretli emeğinin koşulları değişiyor. Kadınlar güvencesiz ve part-time işlere mahkûm hale geliyor.
