Ücretten çalışma koşullarına kadar her alanda kadınlara yönelik ayrımcılığın hüküm sürdüğü Bursa Acarsoy Tekstil’de cinsel taciz ve mobbing rutin haline gelmiş. Mart ayında işten atılan ve fabrika önünde direnişlerini sürdüren kadınlardan Dilek “Asla pes etmeyeceğiz ve bütün kadınları yanımızda görmek istiyoruz” diyor.
Kate McLean sanayi devriminin önemli kentlerinden biri olan Glasgow’da dünyaya geldi. Kadın İşçiler Birliği’nin aktif üyelerindendi. Kadın işçilerin ücretlerinin ve çalışma koşullarının düzeltilmesi için yapılan grev ve direnişlerin örgütleyicilerindendi. Birlik onun çalışmaları sayesinde üye sayısını artırdı.
TMMOB’a bağlı Mimar Mühendisleri Odası Genel Merkezi’nin bir süredir tıkanma halinde olan toplu sözleşme görüşmeleri sonuçlandı. Toplu sözleşmede Mimarlar Odası çalışanı kadınlar lehine düzenlemeler bulunuyor. Kadınlar 8 Mart’larda ücretli izin alacak. Mobbinge karşı sendika mücadele edecek ve en önemlisi kadınlar bir günlük regl iznini resmi olarak kullanabilecek.
Kadın işçilerin yaşantıları sanatın konusu olmaya devam ediyor. Juliette Binoche’nin başrolü oynadığı, feribotta temizlik işleri yapan kadın işçilerin deneyimlerini anlatan film, Fransa’da gösterime girdi. Filmi izleyen Nilgün arkadaşımız oradan bildiriyor.
Glasgow’da doğdu muhasebecilik eğitimi gördü. İngiltere Kadın Sendikalar Birliği’nin kurucuları arasında yer aldı. Aylık Kadın İşçi dergisini kurdu. Sendika yöneticiliği ve genel sekreterliği yaptı. Bağımsız İşçi Partisi üyesiydi. Yaşamı boyunca kadın ücretlerinin yükseltilmesi erkeklerle eşitlenmesi için çalıştı.
Canlarına tak etti. Hemşireler, genç kadın hekimler hiçe sayılma, şiddet, mobbing devamlı artan iş yükü, artmayan maaşlar karşısında ülkeyi terk ediyor. Gidenler hasret çekiyor ama çalışma koşulları ve çocuklarının geleceği için memnun. Gidemeyenler ise gitmeye hazırlanıyor. İpek arkadaşlarıyla sağlıkta göçü konuştu.
Başta Zara olmak üzere ünlü markalar için iplik üretimi yapan Acarsoy Tekstil işçileri örgütlenmeye çalışıyorlardı. Öz İplik-İş Sendikası’na üye olan işçiler düşük ücretler ve kötü çalışma koşullarını değiştirmek için çıktıkları yolda işten atma saldırısıyla karşılaştılar. Çalışanların yüzde 70’inin kadın olduğu fabrikada, örgütlenme çalışmasını yapanlar da kadın, işten atılanlar da.
8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde tekstil sektöründe çalışan kadınlara ulaşarak yaşadıkları sıkıntıları ve 8 Mart’la ilgili düşüncelerini öğrenmek istedik. Dört farklı atölyede çalışan kadınların ortak sıkıntısı: Tacize, mobbinge maruz kalmak ve asgari ücretin bile altında kalan ücretler…
İşçilerin çoğunluğunu kadınların oluşturduğu Banvit’te, etin işlenmesi yüzlerce çalışanla gerçekleşiyor. Yetersiz ücret, fazla mesai, yaralanmalar ve meslek hastalıkları hep gündemlerinde. Üretimdeki hız ise en büyük problem. Hız mobbingi, işçileri sendikaya yaklaştırdı. İşçiler o kadar hızlı davrandılar ki, beş ayda 2 Bin’i aşkın işçi sendikaya üye oldu. Tek Gıda-İş Sendikası yetki aldı. Brezilyalı patron itiraz etti, süreç mahkemeye taşındı. Bütün işçilerin merakla takip ettikleri bir süreç başladı.
Vakıf üniversitesi çalışanları, 2020 yılında çıkarılan yasaya göre devlet üniversitesindeki akademisyenlerle aynı ücreti almaları gerektiği halde; onlardan yaklaşık 2-3 bin TL eksik ücret alıyor. Yani yasa açıkça ihlal ediliyor. Talepleri ise açık: Eşit işe eşit ücret. Vakıf Üniversitesi Dayanışma Meclisi üyesi bir doktor öğretim üyesi ile hem ücret eşitliğini hem de bu üniversitelerdeki çalışma koşullarını, hak ihlallerini ve akademisyenlerin örgütlenme olanaklarını konuştuk.
Şekerleme fabrikasına başlayan işçilik kariyeri onu İngiliz Kadın Sendikalar Birliği’nin örgütlenme uzmanlığı ve yöneticiliğine kadar getirdi. İyi bir öğretmendi. Yaşamı boyunca genç işçi kadınların hakları, eğitimi ve örgütlenmesi için çalıştı.
Hindistan’ın Tamil Nadu kentinde Foxconn’a ait iPhone montaj fabrikasında çalışan binlerce genç kadın işçi, otoyolu kapatarak çalışma ve yaşam koşullarının iyileştirilmesini talep etti. Protestolar Foxconn işçi yurdunda kalan yüzlerce kadının gıda zehirlenmesi nedeniyle hastaneye kaldırılması ile tetiklendi.
Onları her yerde görüyoruz. Hastanelerde, alışveriş merkezlerinde, devlet dairelerinin, okulların kapılarında. Erkek ağırlıklı bu meslekte çalışan kadın güvenlikçiler işin ağırlığı bir yana patriyarkal baskılarla da mücadele etmek zorunda kalıyorlar. Bir sorduk bin ah işittik.
‘Ben ve üç kadın arkadaşım işyerinin laboratuvarında çalışıyoruz. Patron, Tekstil-İş’e üye olduğumuzu öğrenince bizzat çalışma alanımıza gelip aşağılamaya başladı. Yanımıza geldi, bize bakıp, “Üç küçük fare!” dedi. Anlam veremedik ama kendisine tepki de göstermedik. Sonra tekrar aynı küçümsemeyle dönüp ‘yer fareleri’ dedi. Bu hangi fabrikada görülmüştür bilemiyorum.’
Özel sektörde çalışan öğretmenler sorunları üzerinden bir araya gelerek Özel Sektör Öğretmenleri Sendikası/Girişimi’ni kurdular. Amaçları sendikalaşarak pandemi döneminde iyice zorlaşan çalışma koşullarını değiştirmek.
COVİD sürecinde en çok onlar çalıştı ama emekleri hiçbir biçimde görülmedi. Hiyerarşinin ve adaletsizliğin yoğun olduğu sağlık sektöründe, hemşireler yaşamlarını kaybettiler, hırpalandılar performans sisteminde paylarına üç kuruş düştü. Ama “mücadeleye devam” diyorlar.
Hizmet sektöründe kadın meslekleri ağırlıktadır. Bu sektör, işe yönelik tercih imkanlarının olmaması, düşük ücretler, güvencesizlik, işçi sağlığı ve iş güvenliği koşullarının, temsil imkanlarının yokluğu ve cinsel tacize karşı korumanın olmaması ile yaygın bir eğretileşme eğilimi gösterir.