Radikal bir baş belası: Jessie Lopez de la Cruz

Mevsimlik göçmen işçisi bir ailede büyüdü. Yıllarca tarım işçiliği yaptı. Tarım işçilerinin ve tarımda çalışan kadınların örgütlenmesinde çalıştı. Pestisle mücadelede öncülük etti. Meksikalı tarım işçilerinin İngilizce tercümanı, patronların ise baş belasıydı.
Paylaş:
Fitnat Durmuşoğlu
Fitnat Durmuşoğlu
fitnat.d@hotmail.com
Fitnat Durmuşoğlu      fitnat.d@hotmail.com

Mevsimlik göçmen işçisi bir ailede büyüdü. Yıllarca tarım işçiliği yaptı. Tarım işçilerinin ve tarımda çalışan kadınların örgütlenmesinde çalıştı. Pestisle mücadelede öncülük etti. Meksikalı tarım işçilerinin İngilizce tercümanı, patronların ise baş belasıydı.

Jessie Lopez, 1919 yılında Anaheim, California’da doğdu. Ebeveyni Guadalupe Lopez ve Fermin Fuentes idi. California’nın mevsimlik mahsullerini toplayan göçmen bir çiftçi ailesinde büyüdü. Ailesi o kadar fakirdi ki, Jessie Lopez, California Orange County ve çevresindeki Güney California tarlalarında çalışmaya beş yaşında asma budama, portakal, bezelye, pancar, kuru erik, pamuk ve üzüm toplama gibi işler yaparak başladı. Dokuz yaşına kadar Anaheim’da yaşadı, sonra ailesi göçmen tarım işçileri olarak seyahat etmeye başladı. Bir kamyonla dolaşıp, dışarıda uyudular. Çoğu zaman aç kalıyorlardı, üşüyorlardı, paraları yoktu. Her işte çalıştılar.

Jessie çocuk işçi olmasına rağmen okula da devam etti. Ailesi Los Angeles’ta ve San Gabriel Vadisi’nde iş için dolaşırken, Anaheim’daki Las Palmas Okulu da dâhil olmak üzere 1. sınıftan 3. sınıfa kadar 45 ayrı okula gitti. 1929 yılından itibaren Lopez ailesi kuzeye göç etmeye başladı. O yıl, San Joaquin Vadisi’ndeki Arvin, California’ya geldiler ve pamuk toplayan bir ekiple çalıştılar. Kışın, geri döndükten sonra kardeşleriyle birlikte 109th Street ilkokuluna gitti, 6. sınıfa kadar okudu. Evdeki en iyi İngilizce konuşan kişiydi ve diğer çocuklara okul ödevlerinde yardımcı oluyordu.

Ocak 1930 yılında annesi Guadalupe hastalandı. 11 Mart 1930 yılında öldü ve Compton, California’da toprağa verildi. Annelerinin ölümünden sonra Jessie Lopez ve kız kardeşleri, büyükanne ve büyükbabalarıyla Anaheim’a geri döndü. Büyükbabası Basillo, onları desteklemek için San Gabriel Vadisi’nde pamuk toplamaya geri döndü, ancak kısa bir süre sonra hastalandı ve susuzluktan öldü. 1931 yılında tekrar göçmen işçi oldular.

1932 yılında Lopez ailesi San Clemente’de düşük ücret karşılığında bezelye topladı. Yetişkinler için saat başı 10 sent, çocuklar için hiçbir ücret yoktu. Daha sonra fasulye toplamak için San Juan Capistrano’ya gittiler ve orada Lopez’in “geçit töreni benzeri” bir işçi topluluğu olarak tanımladığı grevdeki işçileri gördüler. Aile iki gün boyunca tarlanın yakınında kamp kurdu ve grevi gözlemledi. Çoğu Meksikalı olduğu için yetiştiriciler ve işçilerle konuşmak için Los Angeles’tan bir görevli tarlaya geldi. Jessie’den, tercümeye yardım etmesi istendi. Jessie Lopez bundan hoşlandığını çünkü “kendini faydalı hissettiğini” ve bunun bir iş anlaşmazlığındaki ilk deneyimi olduğunu söyledi.

Daha sonra Anaheim’a geri taşındılar ve Nisan 1933 yılında aile, 150 dolarlık emlak vergisini ödeyemediği için büyükbaba Basilo’nun inşa ettiği evi kaybetti. 1933 yılında Lopez ailesi, ekinlerin ardından tekrar San Gabriel Vadisi’ne taşındı. Arvin, California’ya vardıklarında, yüzlerce farklı tarım işçisinin başka bir greviyle karşılaştılar ve mücadeleye katıldılar. Aynı yıl Sacramento’da pamuk ve üzüm topladılar, sonra iş için kuzeye gittiler.

Kamyonları Mendota, California’da bozulduğunda, Rita büyükanne, planladıkları gibi Anaheim’a dönmek yerine her zaman işin olduğu vadide kalmanın onlar için daha iyi olduğuna karar verdi ve güneye Weedpatch, California’ya taşındılar ve terk edilmiş bir tahıl ambarına yerleştiler. Aile hâlâ yoksuldu ve yiyecek için hendeklerden hardal yeşillikleri ve yabani mantarlar topluyor ve böceklerle dolu büyük fıçılarda birikmiş kirli sular içiyorlardı.  Jessie, bir gün okulda hastalık belirtileri göstermeye başladı. Tifo olmuştu hastalığı yenene kadar Bakersfield hastanesinde tecritte tutuldu. 1933 yılından 1936 yılına kadar ailesi, kısa saplı bir çapa kullanarak iş için Vadi’de yukarı ve aşağı göç etmeye devam etti.

Kendi gibi tarım işçisiyle evlendi

Lopez, 1933 yılında aynı çalışma kampında yaşarken Arnulfo De La Cruz ile tanıştı. 18 Aralık 1938 yılında Firebaugh, California’daki bir Katolik kilisesinde evlendiler. Arnulfo ertesi gün işe döndü ve Jessie, 10 çocuğa yardım etmek için ailesinin yanına taşındı. Çift, yedi yıl boyunca ekinleri takip etti, ardından kalıcı olarak Huron, California’ya yerleşti. altı çocukları oldu. Lopez, kız kardeşi öldükten sonra yeğeni Susan’ı da yanına aldı.

1939 yılından 1956 yılına kadar De La Cruz ailesi Russell Giffen pamuk şirketinde çalıştı. 1944-1956 yılları arasında yaşadıkları Huron’da Jessie, Braceros’a hizmet eden bir öğle yemeği kamyonunda çalıştı. Yemekleri ve hizmetleri saha çalışanları ve topluluk üyeleri arasında popülerdi. Jessie, Meksikalı Amerikalıların vahşice, sıcak koşullarda çalıştığını, ustabaşıların işçilerin ücretlerini çaldığını ve cebe indirdiğini gözlemledi. Tarım işçileri çocuklarının yüksek öğrenime erişimi yoktu ve çiftliklerdeki ırk grupları arasında adaletsiz ücret hiyerarşisi vardı. 1957 yılında Parlier, California’ya taşındılar.

Aralık 1965 yılında Arnulfo, Cesar Chavez ve National Farm Workers Association (NFWA) (Ulusal Çiftlik İşçileri Derneği) ile ilişki kurdu. Evlerinde toplantılar yapmaya başladılar. Jessie başlangıçta uzak kaldı ve organizatörlere yiyecek ve içecek ikram etti, ancak Cesar Chavez’in Jessie’nin “buraya ait olduğunu” söylemesinin ardından NFWA ya Fresno bölgesindeki ilk kadın saha temsilcisi olarak katıldı. Jessie, Cesar’ın “Kadınlar işin içinde olmalı. Tarlada kocalarıyla birlikte çalışan onlar, eğer kadınları kocalarıyla birlikte tarlaya götürebiliyorsanız, onları kesinlikle toplantılara da götürebilirsiniz.” dediğini hatırladı.

Çiftlik işçilerini örgütlemek

Kısa süre sonra, Lopez-De La Cruz’a tarlalara gitmesi ve Parlier, Reedly, Dinuba ve Orange Cove’daki çiftlik işçilerini sendikaya kaydettirmesi için materyaller verildi. Yıl boyunca yerleşik işçiler ve göçmen işçiler ile Meksika’dan yeşil kartlı işçileri kaydetti. 1965 ve 1972 yılları arasında hiçbir organizatör Jessie kadar sendika üyesi örgütlemedi. Meksikalı Amerikalı işçilerin güvenliğini savundu ve işverenin yolsuzluk ve suistimaline karşı çeşitli eylemler örgütledi. NFWA’nın, Agricultural Workers Organizing Committee’nin(AWOC)(Tarım İşçileri Örgütlenme Komitesi) grevini destekleyeceği kararının ardından, Lopez-De La Cruz ve diğer NFWA üyeleri, grev gözcülüğü yaptı. Traktör yollarının kenarlarında devriye gezdi ve işçileri sendika mücadelesine katılmaları yönünde teşvik etti.

Tarım İşçileri Örgütlenme Komitesi, (AWOC) Cesar Chavez ve Dolores Huerta liderliğindeki Ulusal Çiftlik İşçileri Derneği’nin (NFWA) birleşmesiyle United Farm Workers (UFW) (Birleşik Çiftlik İşçileri) doğdu. Lopez-De La Cruz ve sendika üyeleri, yoksul göçmen ve Chicano işçilerinin hakları için mücadele etmeye devam etti. Bunun yanı sıra pestisitlerin ve ağır çalışmanın uzun vadeli sağlık etkileri, üreme adaleti, tarım işçilerinin yaşam kalitesi, yaşam uzunluğu ve adil olmayan işe alma prosedürleri gibi sorunlar da sendikanın üzerinde durduğu konular arasında yer alıyordu.

Göçmen işçilere tercümanlık yaptı

.

1968 yılında UFW bölgede daha da yerleşik hale geldikçe, yerel sendika işe alım salonunu kurdu ve Jessie yönetici oldu. Bu yenilik, işçilerden sıklıkla yararlanan ve onlara işlere ulaşımın yanı sıra barınma, çalışma aletleri, yiyecek ve giyim için fahiş fiyatlar alan işçi taşeronlarının suistimallerini ortadan kaldırdı. Jessie üyelik aidatlarını topladı, mitingler için basılı duyurular yaptı, kiliseler, sosyal kurumlar ve vatandaşlar tarafından bağışlanan yiyecekleri dağıttı.  Lopez-De La Cruz ayrıca çiftçilere çeviri yaparak, doktora götürerek, mektup yazarak ve yazamayanlar için evrakları doldurarak yardımcı oldu.  Tarım işçileri için bir tercüman olarak görev yaptı ve genellikle çiftlik işçiliği hakkındaki duruşmalarda tanıklık etti, Fresno’daki çiftlik işçileri için gıda pulu bastırdı. Fresno County Economic Opportunity Commission (Fresno ili Ekonomik Fırsat Komisyonu) Central California Action Associates (Çiftlik işçilerine İngilizce öğrettiği bir toplum eğitimi projesi) ve California’s Commission on the Status of Women’da (California’nın Kadının Statüsü Komisyonu) dâhil olmak üzere çeşitli kurul ve kuruluşlarda çalıştı.

Tüketici boykotu da yaptılar

Jessie, uzman bir tarım işçisi olarak UFW’ye danışmanlık da yaptı. 1971 yılında sendikanın kurucularından Dolores Huerta, Christian Brothers Wine Company ile bir sözleşme müzakeresine yardımcı olması için onu seçti. “Bunu öğrenmeni istiyorum, çünkü sonunda sözleşmelerin müzakeresini devralmak zorunda kalabilirsin” dedi. Bu deneyim, çiftlik komitesinde (yerel bir sendikaya eşdeğer) görev yaptığında, sözleşmelerin uygulanmasına yardımcı olduğunda ve şirkete karşı işçi şikâyetlerini takip ettiğinde çok faydalı oldu. İşçiler, kendi çiftliklerinde pazarlık güçlerini artırmak ve sendikanın genel olarak endüstri üzerindeki baskısını artırmak için grev yaptı. De la Cruz, iş arkadaşlarını ve özellikle kadınları, yetiştiricilerin gözlerini korkutmalarına izin vermemeye, görmezden gelmeye ve tarlalardaki koşulları iyileştirmesi ve sendikayı pazarlık aracı olarak tanıması için tarım ticaretine baskı yapmada aktif olmaya teşvik etti. Sendika, stratejisini boykota çevirdiğinde, Jessie liderliğindeki sendika üyeleri, bölgedeki süpermarketleri ziyaret ederek tüketicilere üzüm, şarap, marul ve diğer mahsulleri satın almamalarını önerdi.

1972 yılında Lopez-De La Cruz, Demokratik Ulusal Konvansiyonu’na delege olarak katılmak için Miami’ye gitti. 1968 yılında oy kullanmak için resmi olarak kaydolduktan sonra Orta California’daki birçok Chicano seçmenini kaydettirmişti. Kongrede, o ve Dolores Huerta, UFW üyeleriyle alay etmek için şapkalarına marul takan UFW karşıtı George Wallace destekçileri tarafından rahatsız edildi. Jessie’ye radikal ve bir baş belası deniyordu. Konvansiyondan döndükten sonra, Jessie Lopez-De La Cruz yeğenleriyle birlikte domates toplamak için güneye Calexico’ya gitti.

Calexico’dan döndükten sonra kocasıyla beraber, emeklerini ve bilgilerini değerlendirmek için 1973 baharında, Rodger McAfee sayesinde diğer beş aileyle birlikte kendi çiftliklerini kurdular. Kiraz domateslerini Rancho El Bracero (aynı zamanda çiftliklerinin de adı) etiketi altında yetiştiren, satan ve ulusal çapta dağıtan ilk kişiler oldular. 1974 yılında Lopez-De La Cruz ailesi ve diğer üç aile Raisin City, California yakınlarında 40 dönümlük arazi satın almaya karar verdiler, yerel ve ulusal satıcılara kiraz domates ve diğer ürünler satmak için kendi kooperatif çiftliklerini kurdular.

Toprağın yeniden dağıtımını savundu

Lopez-De La Cruz ailesi, National Land for People‘ın (insanlar için ulusal toprak) üyeleriydi, eski UFW fotoğrafçısı George Ballis tarafından kurulan ve büyük tarımsal işletmeleri küçük aile çiftliklerine ayırmanın yollarını arayan bir organizasyondu. Küçük aile çiftlikleri ve kooperatifler ihtiyaç duydukları suyu elde etmek için mücadele ederken, hükümet tarafından sağlanan pazarlık fiyatlı sudan yararlanan büyük yetiştiriciler sistemini eleştirdiler. National Land for People, su ıslahını ve 1902 tarihli Islah Yasası’nın uygulanmasını ve pestisitsiz tarımı savundu. 17 Temmuz 1974 yılında Jessie, Küçük İşletmeler Seçilmiş Komitesi önünde ABD Senatosu’na hitaben konuşma yaptı, hayat hikâyesini paylaştı ve senatörlerden yoksul tarım işçilerinin ihtiyaçlarını dinlemek için Fresno’ya gelmelerini istedi. 1976 yılında National Land for People, su hakları yasalarını uygulamak için kongre liderlerine meydan okuyarak Washington’a gitti.

1977 yılında Jessie, Universidad Libre de Campesinos‘a (Farmworkers Free University) daktilo, psikoloji, sosyoloji ve tarih okumak için geri döndü. National Land for People ile çalışmalarına devam ederken, aktivizmini kolejlerde, topluluk toplantılarında, ulusal konferanslarda ve gıda, çiftçilik, toprağın yeniden dağıtımı, tarım işçileri mücadeleleri, suyu çevreleyen 1902 yasaları hakkında hükümet oturumlarında konuşma yaparak genişletti. 1977 yılında Meksikalı Amerikalı Kadınlar Birliği tarafından “çiftlik işçi hareketine olağanüstü katkısı” ile tanındı.

1985 yılında Jessie, işçilerin tüm gün boyunca belden eğilmelerini gerektiren kısa saplı çapa kullanmalarına ve bunun ömür boyu süren sakatlayıcı sırt yaralanmalarına nasıl yol açtığı hakkında hükümet yetkilileriyle konuşma yaptı. Onlardan bir gün boyunca ayakkabılarının uçlarını tutarak dolaşmalarını istedi. Daha sonra, California Yasa Koyucuları çapayı yasakladı.

Ölene kadar sendikaya yardım etti

1990 yılında Jessie’nin eşi Arnulfo vefat etti. Kendisi Şubat 1993 yılında UFW’den emekli oldu. Hizmetleri için bir sertifika ve İncil ile ödüllendirildi. 1994 yılında karavanı alev aldı ve eşyalarının çoğu yandı. 1990’lı yılların sonlarında bir apartmanda yaşadı ve topluluk çalışmaları yoluyla insanlara yardım etmeye devam etti. California Rural Legal Assistance’ın (California kırsal hukuki yardım) yönetim kurulunda, tarım işçilerine ve kırsal kesimdeki yoksullara haklarını savunmada yardımcı oldu. Sağlık kuruluşlarında gönüllü olarak çalıştı. Katolik Hayır Kurumlarında giysi ve yiyecekleri ayırıp ihtiyacı olanlara dağıttı. Yasadışı göçmenler için sosyal hizmetleri sona erdiren California referandumu olan Proposition 187‘ye karşı mücadele yürüttü.

1998 yılında Jessie, ABC tarafından yapılan ve 1880’li yıllardan 1980’li yıllara kadar kadın işçilerin hikâyelerini içeren bir mini dizi olan A will of Their Own’da (Kendi İradeleri) konulardan biri idi. 2000’li yıllarda UFW için gönüllü olmaya devam etti ve yeni nesil aktivistlere ilham kaynağı oldu. Aynı yıl, Chicano şairi Gary Soto, Jessie De La Cruz: A Profile of a United Farm Worker (Jessie De La Cruz: Birleşik Çiftlik İşçisinin Profili) adlı bir biyografisini yazdı.

2 Eylül 2013 yılında Jessie Lopez De La Cruz öldü. Downtown Fresno’daki St Johns Katedrali’nde tören yapıldı ve yüzlerce sendika üyesi ve yoldaşları katıldı. Tören sırasında Jessie’nin tabutu dev bir UFW bayrağıyla kaplandı ve Fresno’da toprağa verildi.

Kaynak

Jessie Lopez De La Cruz – Wikipedia   https://en.wikipedia.org

Women’s History Month Profiles: Jessie Lopez de la Cruz   https://aflcio.org

Hispanic Heritage Month: Jessie Lopez de la Cruz – California…     https://calaborfed.org

http://inspiredwomeneveryday.blogspot.com/2013/03/jessie-lopez-de-la-cruz-1919.html

https://www.bitchmedia.org/post/adventures-in-feministory-jessie-de-la-cruz

Paylaş:

Benzer İçerikler

ABD işçi hareketinin en önde gelen kadın örgütçülerindendi. 1919 yılında 8 bin telefon operatörü genç kadının altı gün sürdürdüğü greve öncülük etti. Kadınların evlendikten sonra da ücretli işlerine devam edebilmesi, eşdeğerde işe eşit alması ve daha iyi koşullarda çalışması için yaşamı boyunca mücadele etti.
İrlandalı göçmen bir aileden gelen Josephine Casey, düşük ücretle sağlıksız koşullarda çalışan kadınları örgütleyerek sendika kurdu. Korse şirketinde çalışırken örgütlediği grev ise kazanımla sonuçlandı. O, aynı zamanda bir eşit oy hakkı savunucusuydu…
Bir işçi ailesinin kızı olarak dünyaya geldi. Küçük yaşlardan itibaren fabrikada çalışmaya başladı. Şube yöneticisi seçildi, TUC’un yönetimine giren ilk kadınlardandı. Oy hakkı mücadelesinin de içinde yer aldı.
Rosie Hackett, İrlanda’da 50 yılı aşkın süre sendikacılık yaptı. Kadın sendikasının kurucularındandı, binlerce kadın işçiyi örgütledi. 1913 Dublin Lokavtı’ndaki büyük grevde aktif rol oynadı. Büyük grevin 100’üncü yılında Dublin’de bir köprüye onun ismi verildi. Böylece Dublin’de bir köprüye ilk kez bir kadının ismi verilmiş oldu.
İçeriklerimizi kaçırmamak için e-posta bültenimize ücretsiz abone olun!