Bu yıl 24’ncüsü düzenlenen ve 7-17 Temmuz tarihleri arasında gerçekleşecek olan Evvel Temmuz festivali kadınlara atfedilmiş. Deprem sonrası ellerinde buhurlar ve defne ağacı dallarıyla aylarca eylemler yaparak AKP’nin depremde bile kutuplaştırıcı- kayırmacı politikalar uygulamasını, depremzede Hatay halkına gerekli desteği vermemesini protesto etmişlerdi. Bu eylemler sırasında atılan sloganlardan biri “Ma rihnna, nihna hön” yani “Gitmedik, buradayız” idi. Kadınlar böyle diyerek iktidarın rant planlarına karşı çıkıyor, yıkılan kentleri dayanışma ile yeniden örebileceklerini söylemiş oluyorlardı.
Depremden en çok Hatay etkilendi
6 Şubat 2023 tarihinde Hatay, Osmaniye, Adıyaman, Diyarbakır, Şanlıurfa, Gaziantep, Kilis, Adana, Malatya ve Elazığ’da deprem olmuş resmi rakamlara göre 53 bin 537 kişi hayatını kaybederken, 107 bin 213 kişi de yaralanmıştı.
Depremden en çok etkilenen kent Hatay’dı. Öyle ki 31 Mart Yerel Seçimlerinde Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan AKP aday tanıtım toplantısında “Merkezi yönetimle yerel yönetim el ele vermezse, dayanışma halinde olmazsa o şehre herhangi bir şey gelmez. Hatay’a geldi mi? Şu anda Hatay garip kaldı” diyerek depremden etkilenen Hatay halkını oy vermeleri için adeta tehdit etmişti.
Depremin neden olduğu yıkım sonrası iktidar için Hatay özel olarak ilgilendiği il oldu. Elbette bu ilgi depremden ağır şekilde etkilenmiş Hatay’ın yeniden ayağa kaldırılmasını hedefleyen ilgi olmaktan uzaktı ve ranta ilişkin bir ilgi idi. Böyle düşünenler sadece Hataylılar değildi, çok sayıda insan bu kanaate sahip. Deprem sonrası çıkarılan rezerv yasası da bu fikirleri desteklemekte.
İktidarın çıkardığı rezerv alan yasası dahil deprem politikalarını eleştiren, Deprem Dayanışma Derneği gibi sivil toplum aracılığı ile depremzedelerle doğrudan ilişki içinde olan, halkın ihtiyaçlarına dair politika ve çözümler üreten yapılar Hatay’da hâlâ varlar, canla başla çalışmaya devam ediyorlar.
Rimmen Kadın Kooperatifi
Rimmen Kadın Kooperatifi Hatay’ın Samandağ İlçesi’ndeki kadınların depremden sonra bir arada olmak ve dayanışmak için kurdukları kooperatif. Kuruluş nedenlerini şöyle açıklıyorlar:
“Deprem sonrasında Hatay Deprem Dayanışması etrafında, Mara El Sanatları Atölyesi, Kollektif Gezici Mutfak, El İşi Kursu ile birlikte depremin ilk saatlerinden itibaren dayanışma çalışmalarını ören kadınlar olarak Rimmen Kadın Kooperatifi’ni kurduk.
Yaşamlarımızı yeniden kurma yolculuğumuzda, ekonomik, sosyal ve psikolojik olarak güçlenmek, üretimlerimizi kolektifleştirmek adına geldik yan yana…”
Köklerinin 5 bin yıllık bir geçmişe ve Anatanrıçaların olduğu Sümerlere dek gittiğine işaret eden kadınlar kooperatife adını veren rimmen (Türkçe nar) meyvesinin bereketi simgelediğini söylüyorlar.
“Tüm kültürlerde bolluk ve bereketin simgesi olan nardan (rimmenden) aldık adımızı; nasıl ki nar taneleri (rimmen habbeleri) tek tek birleşerek var oluyorsa biz de bir yandan tek tek kendi yaşamlarımızı yeniden kuruyor öte yandan kolektif irademizle hem kentimizde hem de ülkemizde kadınlara yönelik her türlü şiddete, ayrımcılığa, ötekileştirmeye karşı mücadeleyi yükseltiyoruz…”
Depremzede kadınların hem tek tek hayatlarını yeniden kurma ve ama hem de örgütlü ve daha güçlü olmalarını amaçlayan Rimmen Kadın Kooperatifi bu yılki 24. Evvel Temmuz Festivali’nde kadınları ve onların sorunlarını öne çıkarmayı hedefliyor. Depremin üzerinden 17 ay geçti ve iktidar verdiği sözleri tutmadığı gibi, deprem de, depremzedeler de unutuldu. Oysa insanlar hâlâ çok ağır şartlarda yaşıyorlar ve evsizlik en temel sorunların başında geliyor.
Tüm bu sorunlar Samandağ’da 10 gün boyunca çeşitli oturum ve tartışmalarla ele alınacak, değerlendirilecek davet edilen konuklarla ve Samandağlılarla. Her akşam Samandağ sahilinde verilecek konserlerle 6 Şubat’ta hayatlarını kaybedenler yâd edilecek.
24. Evvel Temmuz Festivali’nde kalanlar gidenlere şarkılar, türküler yollayacak. Ama kendileri söz verdikleri gibi hiçbir yere gitmeyecek.
Rimmen habbeleri hep bir ağızdan haykıracak “Ma rihnna nihnna hön! Gitmedik, buradayız! Birlikte, bir arada ve daha güçlü…”
Binlerce yıldan bu günlere uzanan Evvel Temmuz kutlu olsun, bereket dolsun.
